آلوم چیست؟

آلوم، پودری سفید رنگ با قابلیت انحلال پذیری در آب است که قدرت منعقدکنندگی بالایی داشته و در صنایع متعددی به کار می رود. از این ماده شیمیایی با نام های دیگری نظیر سولفات آلومینیوم، زاج سفید، زاج آلوم، کیک آلوم و … نیز یاد می شود. فرمول شیمیایی آن Al₂(SO4)₃ می باشد و اغلب با خلوص های 14% تا 17% در بازار یافت می شود.

آلوم در واقع سولفات مضاعف شده آلومینیوم و حاصل تبلور دو نمک با هم است و به همین علت ظاهر بلوری دارد. خوب است بدانید که به طور کلی به هر ترکیب شیمیایی با فرمول AB(SO4)₂.12H₂O آلوم گفته می شود.

این مقاله را از دست ندهید: سولفات چیست؟

مشخصات آلوم

• ساختار جامد و پودری کریستالی
• اسید قوی
• بدون بو
• با طعم شیرین
• غیر فرار
• به رنگ سفید کریستالی، نباتی یا گردویی
• قدرت جذب آب بالا
• منعقدکننده
• محلول در آب
• نامحلول در الکل
• قابل سوختن اما غیرقابل اشتعال
• حذف کننده کامل ترکیبات
• دارای خاصیت چربی زدایی و بوزدایی
• افزایش مقاومت مواد به آب و آتش (شعله)

انواع آلوم

به طور کلی آلوم را می توان در سه نوع آشامیدنی، صنعتی و آزمایشگاهی خریداری نمود. نمونه صنعتی آن اغلب در رنگ های نساجی به عنوان تثبیت کننده، آزمایشگاهی به عنوان معرف در تجزیه های شیمیایی و انواع آشامیدنی آن در صنایع داروسازی و کاغذسازی به کار می رود.

هر سه گروه به صورت پودر سفید رنگ، گرانول، کلوخه ای و یا پرک هستند که فاقد هرگونه ناخالصی مشهود بوده و تقریبا به طور کامل می توانند در آب حل شوند.

همچنین این ماده را در طبیعت می توان به چهار دسته اصلی تقسیم نمود:

1. آلوم آمونیوم
2. آلوم پتاس
3. آلوم کروم
4. آلوم قلیایی

پیشنهاد به علاقمندان: پلی الکترولیت چیست؟

آلوم آمونیوم

آلوم آمونیوم با فرمول شیمیایی NH₄Al(SO₄)₂.12H₂O نوعی از زاج است که در طبیعت به صورت کریستاله و با رنگ سفید یافت می شود. این ماده در واقع همان آلومینیوم دو سولفاته می باشد.

آلوم پتاس

اضافه شدن پسوند پتاس به نام این ماده یادآور ماده شیمیایی آلومینیوم سولفات پتاسیم می باشد که از منابع طبیعی و مواد معدنی نظیر کائولینیت و آلونیت تامین می شود.

این ماده خاصیت منعقدکنندگی و ضدعفونی کننده داشته و به عنوان یک دئودورانت و ضدعرق طبیعی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این، در فرایند تصفیه آب خانگی و صنعتی نیز از همین ماده استفاده می شود.

آلوم کروم

زاج کروم یک سولفات دوگانه پتاسیم و کرومیوم با فرمول شیمیایی KCr(SO₄)₂.12H₂O می باشد که در طبیعت به صورت کریستاله و با رنگ بنفش یافت می شود. بر خلاف سایر انواع آلوم که خاصیت روشن کنندگی دارند، از این ماده در روند برنزه کردن استفاده می شود.

آلوم قلیایی

آلوم قلیایی (سودا آلوم) با فرمول شیمیایی Na₂SO₄.Al₂(SO₄)₂.24H₂O نیز به طور طبیعی در محیط زیست اطراف ما یافت می شود و در واقع همان مندوزیت است. کاربرد آن بیشتر در تولید نمک و سودا بوده و از آن با عنوان آلوم سدیم نیز یاد می شود.

کاربردهای آلوم

برخی از ویژگی های آلوم نظیر خاصیت لخته سازی و منعقدکنندگی، قیمت مقرون به صرفه، کیفیت بالا، دسترسی آسان، مقاومت بالا و … موجب شده است تا در موارد بسیاری مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله موارد کاربرد آلوم در صنایع مختلف می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تصفیه آب و فاضلاب صنعتی و خانگی
• تولید محصولات آرایشی و بهداشتی
• فرایند کاغذسازی
• صنایع خودروسازی
• پاکسازی دندان
• دئودورانت و ضدعرق طبیعی
• در رنگدانه های نقره برای رنگ آمیزی
• به عنوان ماده کمکی در واکسن برای تقویت پاسخ ایمنی
• در تولید برخی از انواع موبرها
• درمان های گیاهی در طب سنتی
• تولید مواد نسوز و یا دیرگداز
• سوخت راکت و موشک ها
• در پودرهای شناسایی اثر انگشت
• صنایع نساجی، رنگرزی، دباغی و چرم سازی به عنوان تثبیت کننده رنگ
• نیروگاه های حرارتی و صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
• ساختمان سازی و تولید مصالح ساختمانی برای تسریع گیرایی بتن
• کشاورزی و محیط زیست برای تنظیم PH خاک
• فسفرزدایی و کنترل رشد جلبک در آبگیرها و کانال های انتقال آب
• عکاسی
• داروسازی
• تهیه بیکینگ پودر
• تولید فوم اطفا حریق
• افزایش ماندگاری میوه و سبزیجات
• و …

کاربرد آلوم در لخته سازی و تصفیه آب و فاضلاب

 گفتیم که یکی از مهم ترین ویژگی های آلوم، قدرت منعقدکنندگی و لخته سازی آن است. این قابلیت به روند تصفیه آب کمک نموده و از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. زدودن جلبک ها، مواد رنگی و باکتری ها در آب، از جمله نتایج استفاده از آلوم برای لخته سازی و کاربرد آن در تصفیه آب است.

با اضافه شدن دوز مناسب از این ماده به آب تصفیه نشده، مواد و ذرات کلوئیدی به یکدیگر چسبیده و در انتهای ظرف ته نشین می شوند. در واقع با این کار واکنش هایی انجام می شود که هیدروکسید آلومینیوم تولید می کنند که محل مناسبی برای تجمع کلوئیدها و ناخالصی های آب می باشد.

نکته قابل توجه در رابطه با افزودن آلوم به آب، توجه به PH آب و خاصیت قلیایی آن است. در زمان انجام این واکنش باید PH آب به صورت مرتب کنترل شده و بین 7.5 تا 8 باشد. در هر صورت برای تنظیم آن می توانید از کمی کربنات سدیم استفاده نمایید.

کاربرد آلوم در کاغذسازی

کیفیت ثابت و قیمت نسبتا مناسب آلوم، آن را به انتخابی مناسب برای استفاده در صنایع سلولزی تبدیل نموده است. با افزودن این ماده به خمیر کاغذ، چسبندگی آن افزایش یافته و کاغذ استحکام بیشتری پیدا می کند. علاوه بر این، شار مغناطیسی خنثی شده و از الیاف کاغذ محافظت می شود. افزایش سرعت انجام برخی از واکنش های شیمیایی در طول مراحل فرایند نیز از جمله دیگر نتایج استفاده از آلوم در این صنعت می باشد.

پیشنهاد به مطالعه بیشتر: نشاسته چیست؟

درمان های گیاهی با زاج سفید یا آلوم

خاصیت منعقدکنندگی آلوم موجب شده است تا مانع مناسبی برای کنترل خونریزی باشد. در طب سنتی و درمان های گیاهی از زاج سفید برای موارد زیر استفاده می شود:

• سفیدکننده پوست
• بهبود برخی مشکلات سطحی پوست
• درمان برخی عفونت ها
• در خمیردندان
• استفاده در ترشیجات برای شفافیت بیشتر
• ترمیم سریع زخم ها
• درمان ترک پا
• تقویت پوست
• دهان شویه طبیعی
• رفع بوی نامطبوع عرق
• جلوگیری از خونریزی و کنترل آن
• کنترل تعریق بدن
• بهبود زخم های دهانی و آفت دهان

واکنش های شیمیایی

آلوم در دمای حدود 770 الی 860 درجه سانتی گراد و طبق واکنش زیر تجزیه می شود:

2 Al₂(SO₄)₃ → 2 Al₂O₃ + 6 SO₂ + 3 O₂

این ماده در ترکیب با آب خاصیت به شدت اسیدی داشته و می تواند باعث خوردگی فلزات و یا آسیب زدن به پوست ناشی از سوختگی شیمیایی شود. با توجه به این که خاصیت انحلال پذیری در آب را دارا می باشد، می تواند مولکول های آب را در ساختار خود نگه دارد.

از انحلال این ماده در آب، هیدروکسید آلومینیوم هیدرولیز می شود. در واقع می توان گفت که سولفات آلومینیوم با ناخالصی های موجود در آب وارد واکنش شده و ذراتی به نام فلوک را پدید می آورد. با جدا شدن از فاز آب، لجن آلوم تشکیل شده و در انتخای ظرف ته نشین می شود.

علاوه بر این، بخش کوچکی از آلومینیوم می تواند به صورت کلوئیدی و یا محلول در آب باقی بماند. تولید هیدروکسید آلومینیوم از طریق انجام واکنش های مختلفی می تواند انجام پذیرد که فرمول عمومی آن ها به شرح زیر است:

Al₂(SO₄)₃ + ₆ H2O ó 2 Al(OH)₃ + 3 H₂SO₄

برای استفاده از این ماده در فرایند تصفیه آب، آلوم با فسفات وارد واکنش زیر می شود تا سطح فسفر موجود در پساب کاهش یابد:

-Al₂(SO₄)₃ + 2 PO₄₃– ó AlPO_{4 (S)} + 3 SO₄₂–

چند نکته مهم

فلز آلومینیوم 9 ایزوتوپ دارد که تنها دو نمونه از آن به طور طبیعی در طبیعت یافت می شود. این ماده از طریق فرایند برقکافت به دست آمده و از سنگ آلومینیوم جدا می شود.

ممکن است برخی از افراد به آلومینیوم حساسیت داشته باشند. این ماده می تواند به روش های مستقیم یا غیرمستقیم، مثل قوطی های کنسرو  و …، وارد بدن افراد شود. با ورود آن به مقدار زیاد امکان مسمومیت و یا ابتلا به کم خونی وجود دارد.

این مقاله را هم بخوانید: کاغذ صافی چیست؟

قیمت پودر آلوم: خرید آلوم از بهترین تامین کنندگان

همان طور که در این مقاله نیز اشاره کردیم، آلوم و بسیاری دیگر از مواد شیمیایی کاربردهای گسترده ای دارند و نه تنها در صنایع سلولزی، که در بسیاری از صنایع دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

با توجه به این نکته، واحدهای تولیدی با حوزه های فعالیت متنوع می توانند مواد شیمیایی مورد نیاز خود را از این مجموعه خریداری نمایند. شرکت تدارک صنعت کاغذ کرمان مفتخر است انواع مواد شیمیایی و ملزومات مورد نیاز صنایع سلولزی را با بهترین کیفیت و قیمت ارزنده تامین نماید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر، استعلام قیمت آلوم، آگاهی از نحوه ثبت سفارش و خرید سولفات آلومینیوم (آلوم) و دریافت مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید. کارشناسان ما آماده رسیدگی به سفارشات و پاسخگویی به سوالات شما هستند.