پارامترهای تصفیه فاضلاب چیست و چرا اهمیت دارند؟

یک ذهن کنجکاو همیشه به دنبال حل مسئله است و شاید خیلی از ما، وقتی از کنار فاضلاب‌ها و محل‌های تخلیه زباله رد شده‌ایم، این فکر به ذهنمان خطور کرده که این حجم از آلودگی چگونه از بین خواهد رفت؟ آیا محیط زیست ما متأثر از این همه آلودگی نخواهد شد؟

اینجاست که پای پارامترهای تصفیه فاضلاب وسط می‌آید. وقتی از این موضوع صحبت می‌کنیم، در واقع منظورمان برخی از ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی است که به شکل مستقیم در کیفیت فاضلاب و کارایی فرآیند تصفیه آن موثر و دخیل هستند.

این پارامترها کمک می‌کنند تا نوع و میزان آلاینده‌های موجود در فاضلاب را تشخیص دهیم و به این ترتیب، بهترین روش تصفیه را انتخاب کنیم. در ادامه این مطلب به شیوه‌های مختلف فاضلاب، دلایل اهمیت این پارامترها و دیگر مسائل پرداخته‌ایم. اگر شما هم نسبت به این موضوع کنجکاو هستید و می‌خواهید اطلاعات بیشتری به دست آورید، حتما به اسکرول کردن این متن ادامه دهید.

اهمیت آنالیز پارامترهای فاضلاب

چرا این پارامترهای تصفیه فاضلاب مهم هستند؟ زیرا به سادگی می‌توانند محیط زیست اطراف ما را سالم‌تر کنند و امکان حیات را مهیا سازند. واقعیت اینجاست که اگر مواد شیمیایی مثل الکترولیت‌ها، پلی آلومینیوم کلراید و سولفات آلومینیوم وجود نداشتند، احتمالآً امروزه نمی‎‌توانستیم به درستی از محیط زیست خود استفاده کنیم. این مواد شیمیایی بهترین کارایی را در فرآیندهای تصفیه موثر دارند و شرکت تدارک صنعت کاغذ کرمان، این مواد شیمیایی را در اختیار مصرف کنندگان قرار می‌دهد.

حالا اجازه بدهید در مورد اهمیت آنالیز پارامترهای فاضلاب صحبت کنیم

آلاینده‌ها را به شکل دقیق تشخیص می‌دهد

یکی از بهترین و مهمترین ویژگی پارامترهای تصفیه آب، تشخیص دقیق آلاینده‎‌هاست. بدون شناخت دقیق این آلاینده‌ها نمی‌توان مواد نابودکننده آن‌ها را تشخیص داد. نکته‌ای که باید بدانید، این است که هر فاضلابی، ویژگی‌های مخصوص به خود را دارد و ممکن است آلاینده‌های منحصر به فردی در آن وجود داشته باشند. مثلاً فاضلاب‌هایی که در اثر فعالیت‌های کشاورزی، صنعتی یا شهری به وجود می‌آیند، طبیعتاً دارای نوع خاصی از آلاینده هستند.

پارامترهای تصفیه آب به شما کمک می‌کنند تا سریع‌تر و دقیق‌تر این پارامترها را تشخیص بدهید. مثلاً ممکن است فاضلاب مربوطه حاوی مواد آلی، شیمیایی، فلزات سنگین، ترکیبات سمی و حتی مواد معدنی باشد.

مهندسان و کارشناسان آب و فاضلاب بدون تشخیص دقیق این آلاینده‌ها نمی‌توانند استراتژی دقیقی برای مقابله با آن‌ها و تصفیه فاضلاب داشته باشند.

انتخاب نوع دقیق روش تصفیه

یکی دیگر از دلایل اهمیت پارامترهای تصفیه فاضلاب، این است که بعد از تشخیص آلودگی‌ها، می‌توان روش مناسب تصفیه را نیز انتخاب کرد. بسته به اینکه آلاینده‌های موجود در فاضلاب از چه نوعی باشند، نوع تصفیه انتخاب می‌شود. مثلاً برای آلاینده‌های جامد معلق یا همان TSS از روش ته‌نشین کردن یا شناورسازی استفاده می‌شود.

این در حالیست که جامدات محلول یا TDS برای جداسازی از آب نیازمند فرآیندهای پیشرفته‌تری مثل اسمز معکوس یا تبادل یونی هستند. اگر از روش لخته‌سازی و ته‌نشینی برای تصفیه فاضلاب استفاده می‌کنید، مواد شیمیایی مثل پلی آلومینیوم کلراید، پلی الکترولیت و سولفات آلومینیوم می‌توانند کاملاً موثر و مفید باشند.

جلوگیری از آلودگی محیط زیست

وقتی می‌گوییم پارامترهای تصفیه آب مهم هستند، به این دلیل است که به شکل مستقیم در جلوگیری از آلودگی طبیعت موثر هستند. مثلاً فرض کنید که یک فاضلاب حاوی مواد آلی باشد و بعد از انباشت شدن به سمت رودخانه یا دریاچه سرازیر می‌شود. به این ترتیب مواد آلی موجود در فاضلاب، اکسیژن آب را کم می‌کنند و تراژدی غم‌انگیزی مثل مرگ ماهیان و آبزیان را به وجود می‌آورند.

در سیستم‌های تصفیه فاضلاب دو پارامتر مهم به نام BOD و COD مورد بررسی قرار می‌گیرند و حائز اهمیت بالایی هستند( در انتهای این مقاله به طور مفصل در مورد آن‌ها صحبت می‌کنیم). این دو پارامتر می‌توانند میزان مواد آلی قابل تجزیه و کلی را در فاضلاب بسنجد و به این ترتیب، سلاح لازم برای مبارزه با آلاینده‌های فاضلابی را فراهم می‌کنند.

بنابراین فراموش نکنید که پارامترهای تصفیه فاضلاب، زندگی ما را نجات داده‌اند و محیط زیست را سالم نگه داشته‌اند.

کنترل روند تصفیه فاضلاب

برای تصفیه فاضلاب باید یک روند پیچیده و چند مرحله‎‌ای طی شود که به طور دائم، نیازمند کنترل و تحلیل است. برای اینکه سیستم‌های مختلف تصفیه از جمله تصفیه فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی به طور دائم کنترل شوند، باید پارامترهای مزبور مورد بررسی قرار بگیرند.

مثلاً فرض کنید که یک فاضلاب لجن بسته و باید فکری به حال آن صورت بگیرد و در روند تصفیه، این مواد نیز از بین بروند. در طی روند، باید پارامترهایی مثل BOD و TSS و COD اندازه گیری شوند تا اطمینان حاصل شود که تمام فرآیندهای بیولوژیکی به دقت انجام می‌گردند و مواد آلی در حال حذف شدن هستند.

تصفیه فاضلاب یک فرآیند حساس و چندجانبه است؛ چرا که به هنگام تصفیه باید به دیگر جنبه‌ها از جمله رسوب‌گذاری یا کاهش فعالیت میکروارگانیسم‌ها نیز توجه کرد. به عبارت دیگر، نباید اجازه داد که فرآیند تصفیه، دیگر ویژگی‌های آب از جمله pH و دما را تغییر دهد.

پایبندی به استانداردهای جهانی

از یک زمانی به بعد، فعالان صنعتی و سیاسی متوجه شدند که با توجه به روند امروز، نابودی محیط زیست قطعی خواهد بود. به همین دلیل، استانداردهایی مثل تصفیه فاضلاب را تصویب کردند تا به این ترتیب از آلایندگی بیش از حد آب‌ها، جلوگیری به عمل آید.

برخی از این استانداردها شامل محدودیت‌هایی برای پارامترهای مختلف مثل BOD، COD، TSS و TDS می‎‌باشد. مثلاً نباید اجازه داد که میزان COD وارد شده به منابع آبی بیش از یک حد مشخص باشد. وقتی که شرکت‌های تصفیه آب و فاضلاب این پارامترها را مدنظر قرار می‌دهند، راحت‎تر می‌توانند به این استانداردها پایبند باشند.

مصرف انرژی کنترل می‌شود

یکی دیگر از دلایل اهمیت این پارامترهای تصفیه آب، کنترل مصرف انرژی می‌باشد. این فرآیند نیز مانند هر پروسه دیگری به مصرف انرژی و مواد شیمیایی احتیاج دارد. وقتی که میزان دقیق پارامترهای فاضلاب محاسبه می‌شود، کل فرآیند تصفیه سرعت می‌گیرد و به این ترتیب، مصرف انرژی و دیگر هزینه‌های رایج سیستم تصفیه فاضلاب کمتر می‌شود.

معرفی مهمترین پارامترهای تصفیه فاضلاب

در ادامه تلاش کرده‌ایم به برخی از مهم‌ترین پارامترهای تصفیه فاضلاب اشاره کنیم و بگوییم که هر یک از آن‌ها، چه چیزی را اندازه می‌گیرند و چه ویژگی‌هایی دارند. به اسکرول کردن این متن ادامه دهید:

کل جامدات(TS)

یکی از مهمترین پارامترهای تشخیص آلاینده‌ها، کل جامدات یا TS است که به تمام آلاینده‌های جامد موجود در فاضلاب گفته می‌شود. این جامدات ممکن است به شکل معلق یا محلول در آب وجود داشته باشند که بسته به نوع آن با یک روش خاص حذف می‌شوند.

این جامدات معلق شامل مواد آلی و معدنی هستند که بخش بزرگی از آلودگی موجود در فاضلاب را تشکیل می‌دهند. پارامتر TS به همین دلیل است که اهمیت فراوانی دارد.

وقتی که از میزان کل جامدات از حد خاصی بگذرد، نیاز به استفاده از فرآیندهای پیچیده‌تر تصفیه نیز بارزتر می‌شود. مثلاً گاهی ممکن است به فیلتراسیون یا استفاده از مواد شیمیایی مثل پلی اکترولیت‌ها، پلی آلومینیوم کلراید و…باشد.

جامدات معلق(TSS)

دومین پارامتری که آلاینده‌ها را مشخص می‌کند، جامدات معلق یا TSS است. برخی از آلاینده‌ها، ذرات جامدی هستند که به شکل معلق در سیستم فاضلاب باقی می‌ماند و حتی با چشم غیرمسلح نیز دیده می‌شوند. مواد آلی، معدنی و میکروارگانیسم‎ها ممکن است بخشی از جامدات معلق را تشکیل بدهند.

برای رفع این جامدات معلق، می‌توان از روش‌های مختلفی مثل ته‌نشینی یا شناورسازی استفاده کرد اما شاید بهترین روش، استفاده از منعقد کننده‌ها باشد. مواد شیمیایی خاصی مثل پلی آلومینیوم کلراید و سولفات آلومینیوم می‌توانند مواد آلی و آلاینده را جمع کرده و سپس ته‌نشین سازند. به این ترتیب، تصفیه فاضلاب خیلی راحت‌تر خواهد شد.

جامدات محلول(TDS)

آلاینده‌هایی که به شکل محلول در فاضلاب وجود دارند با پارامتر TDS نشان داده می‌شوند. این مواد با روش‌های ساده فیزیکی قابل حذف نیستند و باید فرآیندهای پیچیده‌تری را برای حذف آن‌ها در پیش گرفت. برخی از مهم‌ترین جامدات محلول، شامل نمک، یون‌های فلزی و دیگر ترکیبات شیمیایی هستند. تصور کنید که حذف نمک از فاضلاب، می‌تواند چقدر سخت و پیچیده باشد.

بیشتر مواقع از روش‌هایی مثل اسمز معکوس یا مواد شیمیایی استفاده می‎‌شود تا غلظت TDS را در فاضلاب کمتر کنند. حتی گاهی مواقع از پلی الکترولیت‌ها نیز استفاده می‌شود.

جامدات فرار(VS)

از دیگر پارامترهای مهم تصفیه فاضلاب، جامدات فرار یا VS است که می‌توان آن‌ها را به شکل بیولوژیکی تجزیه کرد. مثلاً مهمترین جامدات فرار شامل چربی‌ها، پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌ها می‌باشند.

معمولاً از فرآیندهای بیولوژیکی مثل لجن فعال یا هضم بی‌هوازی برای تجزیه آن‌ها استفاده می‌شود. تصور نکنید که به دلیل طبیعی بودن این مواد، برای طبیعت و محیط زیست خطرناک نیستند؛ چرا که به سادگی می‌توانند میزان میکروارگانیسم‌ها را بالاتر برده و در محیط زیست اختلال ایجاد کنند.

دما(Temperature)

از دیگر پارامترهای تصفیه فاضلاب، باید به دما اشاره کرد که با کلمه Temperature نمایش داده می‌شود. دما می‌تواند به شکل مستقیم بر سرعت واکنش‌های شیمیایی اثر بگذارد و فعالیت میکروارگانیسم‌ها را بالاتر ببرد. به همین دلیل است که باید مورد بررسی و آنالیز قرار بگیرد.

زمانیکه دما در سیستم فاضلاب بیش از حد بالا باشد، ممکن است که فرآیندهای بیولوژیکی تخریب شوند. در تک تک فرآیندهای تصفیه فاضلاب لازم است که دما چک شود تا از چنین اتفاقاتی جلوگیری گردد.

رنگ(color)

شاید فکر کنید که رنگ تمام فاضلاب‌ها یکی است و همه‌شان تیره و کدر هستند اما برای یک متخصص آب و فاضلاب، هر رنگی نشان دهنده یک آلاینده است. مثلاً وقتی که با یک فاضلاب صنعتی سر و کار داریم، می‌دانیم که رنگ تیره‌تری نسبت به فاضلاب شهری دارد.

معمولآً از موادی مثل پلی آلومینیوم کلراید، سولفات آلومینیوم و…برای تغییر رنگ فاضلاب استفاده می‌شود. وقتی که این مواد را به فاضلاب اضافه می‌کنیم، یک سری واکنش‌های شیمیایی رخ می‌دهند و به این ترتیب، ذراتی که منجر به ایجاد رنگ شده‌اند را از آب جدا خواهند کرد.

بو(Odor)

فاضلاب‌ها می‌توانند بوی وحشتناکی داشته باشند که زندگی ساکنان اطراف را به یک جهنم واقعی تبدیل کنند. اصلی‌ترین دلیل بوی ایجاد شده از فاضلاب‌ها به دلیل تجزیه مواد آلی توسط میکروارگانیسم‌ها و تولید گازهایی مثل سولفید هیدروژن است.

کارشناسان آب و فاضلاب، به طور دائم پارامتر بو را بررسی می‌کنند و به محض احساس کردن بوهای ناخوشایند عجیب، متوجه وجود مشکل در فرآیند تصفیه خواهند شد. البته گاهی مواقع ممکن است این بوها به شیوه‌های نگهداری غلط فاضلاب‌ها مربوط باشد.

کدورت(Turbidity)

از دیگر پارامترهای تصفیه آب می‌توان به کدر بودن آب اشاره کرد. ذرات معلق موجود در آب، می‌توانند منجر به ایجاد کدورت شده و فاضلاب را غیربهداشتی و تیره سازند. وقتی که این کدورت از یک حدی بگذرد، نشان دهنده این است که میزان جامدات معلق و محلول در آب بیشتر از حد نرمال است و مشکلاتی در سیستم تصفیه وجود دارد.

BOD یا   (Biochemical Oxygen Demand)

BOD مخفف یک عبارت انگلیسی به معنای نیاز اکسیژنی بیوشیمیایی است. این پارامتر به ما کمک می‌کند تا میزان مواد آلی موجود در فاضلاب که می‌توانند توسط میکروارگانیسم‌ها تجزیه شوند را بسنجیم. وقتی این آلاینده‌های آلی بیش از حد نرمال در فاضلاب وجود داشته باشند، خطر بروز آلودگی در محیط بالا می‎رود.

COD یا (Chemical Oxygen Demand)

COD نیز به معنای نیاز اکسیژنی شیمیایی است که بر اساس آن، می‌توان مقدار کل مواد آلی موجود در فاضلاب را مشخص کرد که باید توسط اکسیداسیون شیمیایی تجزیه شوند. وقتی از اکسیداسیون شیمیایی صحبت می‌کنیم، در واقع منظور استفاده از مواد شیمیایی خاصی مثل پلی آلومینیوم کلراید و پلی الکترولیت است که به بهبود فرآیندهای کاهش COD کمک می‌کنند.

اگر COD بالا باشد، یعنی سطح آلودگی فاضلاب خیلی بالاست و اگر هرچه سریع‎‌تر آن را برطرف نکرد، اثرات منفی بیشتری بر محیط زیست خواهد گذاشت.

سخن آخر

پارامترهای تصفیه فاضلاب به تشخیص آلاینده‌ها و انتخاب بهترین شیوه رفع آلودگی‌ها کمک می‌کنند. به همین دلیل است که اهمیت زیادی پیدا کرده‌اند. شرکت تدارک صنعت کرمان با ارائه برخی از بهترین مواد شیمیایی بهسازی آب   می‌تواند بهترین مرجع شما برای خرید تجهیزات لازم جهت تصفیه آب باشد. همین امروز با همکاران ما تماس بگیرید و سفارش خود را نهایی کنید.