ضایعات کاغذ و کارتن، به‌عنوان یکی از جریان‌های پر حجم ضایعات جامد، می‌توانند به معضلی زیست‌محیطی تبدیل شوند. اما با مدیریت صحیح و بازیافت این ضایعات، نه تنها از آلودگی محیط زیست جلوگیری می‌شود، بلکه می‌توان به صورت موثر در منابع طبیعی نیز صرفه‌جویی کرد. کاربردهای گوناگون ضایعات کاغذ و کارتن در صنایع مختلف، از تولید کاغذ و مقوای بازیافتی گرفته تا ساخت محصولات کامپوزیتی و مصالح ساختمانی، نشان‌دهنده پتانسیل بالای این مواد در چرخه اقتصاد و محیط زیست است. در این مقاله به بررسی کاربردهای متنوع ضایعات کاغذ و کارتن و اهمیت بازیافت آن‌ها می‌پردازیم.
کاربرد ضایعات کاغذ و کارتن
همه ما به خوبی از اثرات مخرب تولید کاغذ و کارتن بر طبیعت باخبر هستیم و می‌دانیم چه منابع عظیمی از درختان باید برای تولید این محصولات قطع شوند. حجم این ضررها به قدری زیاد بوده که امروزه فرآیند بازیافت ضایعات کاغذی اهمیت بسیار ویژه‌ای پیدا کرده و به خاطر سادگی که دارد، گسترش زیادی یافته است.
اصلی‌ترین کاربردهای ضایعات کاغذ و کارتن عبارتند از:
- صنعت چاپ و کپی
- انواع بسته‌بندی کاغذی و مقوایی
- مقوا و ورق‌های کارتنی
- انواع دستمال یکبار مصرف
- کفپوش‌ها و کاغذهای دیواری
- هنر نقاشی و گرافیک
- جعبه داروها و محصولات غذایی
- صنعت مبلمان‌سازی و لوازم خانگی
اهمیت ضایعات کاغذ و کارتن
استفاده مجدد یا به عبارت دیگر، بازیافت ضایعات کاغذ و کارتن از چندین منظر اهمیت فراوانی دارد:
- حفظ منابع طبیعی: ا استفاده مجدد از ضایعات کاغذ و کارتن می‌توان از ادامه روند قطع درختان، که سرمایه‌های طبیعی هر کشوری محسوب می‌شوند، جلوگیری کرد یا میزان آن را به قدری پایین آورد که جبران‌پذیر باشد. تولید هر یک تُن کاغذ و کارتن بازیافتی موجب حفظ جان ۱۷ درخت می‌شود.
- جلوگیری از آلودگی‌های زیست‌محیطی: ما انسان‌ها و تمامی موجودات زنده روی زمین به درخت‌ها برای تنفس نیاز داریم و هرچقدر شمار درخت‌های قطع شده برای تولید کاغذ بیشتر باشد، نتایج فاجعه‌بار آن گریبان خودمان را خواهد گرفت. علاوه بر این، دفن زباله‌های کاغذی که اغلب دارای ترکیبات شیمیایی جوهر هستند، می‌تواند آسیب زیادی به خاک وارد نماید.
- جلوگیری از گرمایش زمین: دفن کردن زباله‌های کاغذی موجب تولید مقدار قابل توجهی گاز متان می‌شود که در نهایت سبب آسیب به لایه اوزون و تشدید گرمایش جهانی خواهد شد. از طرف دیگر، این گاز می‌تواند احتمال آتش‌سوزی در جنگل‌ها را نیز بالا ببرد و ریسک بلایای طبیعی فاجعه‌بار را زیاد کند.
- کاهش زمین‌های دفن زباله: خیلی از زمین‌هایی که برای دفن زباله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند می‌توانند کاربری‌های بسیار مفیدتری داشته باشند. این در حالی است که دفن کردن ضایعات در آن‌ها باعث می‌شود حداقل برای چند ده سال بلا استفاده بمانند و کیفیت خاک آن‌ها نیز به شدت افت کند. این در حالی است که هر یک تُن کاغذ بازیافتی باعث صرفه‌جویی در ۲.۵ متر مکعب فضای دفن زباله می‌گردد.
- صرفه‌جویی اقتصادی: تولید کاغذ معمولاً هزینه زیادی دارد و با وجود محدود بودن منابع طبیعی، این هزینه در سال‌های اخیر افزایش هم پیدا کرده است. در بیشتر موارد، مصرف‌کنندگان صنعتی نیازمند وارد کردن کاغذ با ارزهای بین‌المللی هستند که در نتیجه با اضافه کردن هزینه حمل‌ونقل، باز هم قیمت آن رشد می‌یابد. در این شرایط تکیه کردن بر ضایعات کاغذ و کارتن بازیافتی که اتفاقاً بسیار ارزان‌تر هم هستند، می‌تواند موجب صرفه‌جویی اقتصادی بسیار زیادی شود.
- اشتغال‌زایی: هرچقدر بازیافت ضایعات کاغذی گسترش بیشتری پیدا کند، کارخانه‌های تولیدی بیشتری تأسیس خواهند شد و در نتیجه شغل‌های زیادتری ایجاد می‌گردند. در کشورهای توسعه‌یافته حجم قابل توجهی از نیروهای کار در صنعت بازیافت مشغول به کار هستند.
- کاهش قیمت کاغذ: استفاده از ضایعات کاغذ و کارتن بازیافتی ارزان‌قیمت باعث می‌شود تا کارخانه‌ها بتوانند خیلی از محصولات کاغذی خود را با قیمت بسیار پایین‌تر و حتی ناچیز (مانند شانه تخم‌مرغ، کارتن‌های بسته‌بندی و غیره) در بازار عرضه کنند. تحقیقات نشان داده که استفاده از محصولات بازیافتی، می‌تواند بین ۵۰ تا ۸۰ درصد هزینه‌های تولید کارخانه‌های کاغذسازی را کاهش دهد.
فرآیند بازیافت ضایعات کاغذ و کارتن
بازیافت کاغذ و کارتن فرآیند مشخص و نسبتاً ساده‌ای دارد که خیلی از ما در دوران مدرسه با آن آشنا شده‌ایم، با این وجود، در زیر به مراحل صنعتی آن اشاره می‌کنیم:
- جمع‌آوری: در این مرحله ماشین‌های بازیافت اقدام به جمع‌آوری کاغذ باطله از سازمان شهرداری یا مؤسسات خصوصی مدیریت پسماند می‌کنند و سپس به کارخانه‌های بازیافت منتقل می‌نمایند.
نکته: توجه داشته باشید که تفکیک کردن زباله‌های کاغذی از مبدأ و توسط خود شما می‌تواند تا حد زیادی هزینه‌های بازیافت را کاهش دهد.
- جداسازی: در این گام، انواع کاغذ و کارتن را بر اساس جنس آن‌ها تفکیک می‌کنند و آن‌هایی که مناسب بازیافت نیستند، از چرخه خارج می‌نمایند. معمولاً محصولاتی همچون کاغذ ساندویچ، دستمال توالت، کارتن‌های بسیار فرسوده و غیره وارد چرخه بازیافت نمی‌شوند.
- خرد کردن: در این مرحله مواد تفکیک شده را وارد دستگاه مخصوصی می‌کنند که آن‌ها را به قطعات بسیار ریزی خرد می‌کند.
- خمیرسازی: خرده کاغذهای موجود را با اضافه کردن آب و مواد شیمیایی صنعتی دیگر، به یک خمیر کاغذ یکدست تبدیل می‌کنند. در این فرآیند همچنین تمامی مواد اضافی از قبیل جوهر و چسب موجود روی کاغذها نیز همراه با آب اضافی خارج می‌شود.
- جوهرزدایی: گرچه در مرحله قبلی سهم زیادی از جوهر توسط آب و مواد شیمیایی رفع شده اما در این گام یک بار دیگر مواد شیمیایی مخصوصی (پراکسید هیدروژن) را به خمیر کاغذ اضافه می‌کنند تا هرگونه رنگ یا جوهر باقی مانده دیگر نیز از بین برود.
- تولید محصول: در این مرحله خمیر کاغذ از لای غلطک یک دستگاه مخصوص عبور می‌کند و تحت فشار، ضخامت آن کم می‌شود. در این گام همچنین مقداری نشاسته و رنگ مخصوص نیز به کاغذ اضافه می‌کنند. در انتهای این فرآیند تمام آب خمیر گرفته شده و در نهایت ضخامت آن به قدری کم می‌شود که به شکل رول‌های کاغذی بزرگ درمی‌آید. از این رول‌ها می‌توان برای تولید انواع کاغذ، کارتن و مقوا استفاده نمود.
- برش: بعد از ساخت رول کاغذی آن را به منظور استفاده‌های مختلف به قطعات کوچک‌تر برش می‌زنند.
- بسته‌بندی: محصولات کاغذی که از خمیر بازیافتی تولید و سپس برش داده شده را بسته‌بندی نموده و روانه بازار مصرف می‌کنند.
نکته: برای اینکه کاغذ تولید شده کیفیت خوبی داشته باشد، باید حداقل طی ۷ مرتبه مورد بازیافت قرار بگیرد.
محصولات حاصل از بازیافت کاغذ ضایعات کاغذ و کارتن بازیافتی برای تولید محصولات مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند و کاربردهای گسترده‌ای دارند. در زیر به مهم‌ترین محصولاتی که با این تولیدات بازیافتی ساخته می‌شوند اشاره می‌کنیم:
کاغذ فلوتینگ
کاغذ فلوتینگ یکی از بهترین و رایج‌ترین انواع کاغذ بسته‌بندی است که معمولاً از بازیافت ضایعات کاغذی به دست می‌آید. در لایه میانی این کاغذها یک ورق کارتن موجدار قرار گرفته که هدف از آن کمک به نرمی بافت محصول و دفع ضربه‌ها و فشارهای فیزیکی است و مانند یک ضربه‌گیر عمل می‌کند. ساختار ویژه و جالب کاغذ فلوتینگ باعث شده تا بهترین نوع مقوا برای بسته‌بندی باشد و به صورت گسترده در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار بگیرد.
کاغذ تست لاینر
به کاغذهایی که به صورت صد درصدی از بازیافت ضایعات و زباله‌های کاغذی تولید شده باشند، تست لاینر گفته می‌شود که به صورت عمده در تولید انواع کارتن و ورق‌های مقوایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وایت تاپ
از جمله دیگر محصولاتی که می‌توان با بازیافت ضایعات کاغذ و کارتن تولید کرد، وایت تاپ است. این محصول نوعی کاغذ به شمار می‌رود که لایه بیرونی آن از ورق‌های کنگره‌دار تشکیل شده و اغلب در روند کارتن‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. وایت تاپ‌ها حالت برچسبی داشته و به این دلیل یک طرف آن‌ها سفید است و به نوعی کاغذ کارتن سازی می‌باشد(دلیل نامگذاری آن نیز همین است).
سخن آخر
شما می‌توانید انواع کاغذ بسته‌بندی و سایر محصولات تولید شده از ضایعات کاغذی را با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت از تدارک صنعت کاغذ کرمان خریداری کنید. برای اطلاع از قیمت و شرایط خرید، کافی است با کارشناسان ما تماس بگیرید.
بازیافت ضایعات کاغذ و کارتن می‌تواند تا حد زیادی در منابع طبیعی و مالی صرفه‌جویی نموده و مزیت‌های فراوانی داشته باشد که در این مقاله به گوشه‌ای از آن‌ها اشاره کردیم.
