سولفات سدیم یک جامد کریستالی سفید با فرمول شیمیاییNa2SO4 است که به عنوان نمک سدیم اسید سولفوریک در صنایع مختلف شناخته شده است. سدیم سولفات سالانه با تولید ۶ میلیون تن، یکی از عمده ترین مواد شیمیایی کالایی در جهان است. این ماده شیمیایی را می توان از نمک های طبیعی یا دریاچه هایی که حاوی مقادیر قابل توجهی نمک هستند، بازیابی کرد. در ادامه مقاله، توضیحات بیشتری در رابطه با این ماده و کاربردهای آن در صنایع مختلف ارائه می گردد.
سولفات سدیم چیست؟
این ماده، همانند سولفات آمونیوم یکی از پرکاربرد ترین مواد شیمیایی موجود در بازار است که به عنوان یک ماده معدنی، در طبیعت یافت میشود. همچنین از طریق برخی فرآیندهای صنعتی به عنوان یک محصول جانبی تولید میگردد. سدیم سولفات، بسیار پایدار است و در دمای معمولی نسبت به اکثر عوامل اکسید کننده یا کاهنده واکنش نشان نمی دهد.
تاریخچه سولفات سدیم
اولین بار فردی به نام یوهان رودولف گلاوبر در سال 1625 سولفات سدیم را از آب چشمه اتریش کشف کرد که شکل هیدرات آن را نمک گلوبر یا همان نمک معجزه آسا نامید. در قرن نوزدهم فرآیند Leblanc را به روش اصلی تولید سودا و یکی از فرآیندهای شیمیایی عمده در جهان تبدیل کرد.
مشخصات سولفات سدیم
نام تجاری و صنعتی | سولفات سدیم | Sodium Sulfate |
نام های دیگر | نمک سدیم سولفوریک اسید |
فرمول مولکولی | Na2SO4 |
ظاهر | جامد کریستالی سفید |
نقطه اشتعال | 800 درجه سانتی گراد |
نقطه جوش | 1429 درجه سانتی گراد |
نقطه ذوب | ۸۸۴ درجه سانتیگراد |
انحلال پذیری | محلول در گلیسرول و نامحلول در اتانول |
چگالی | ۲.۶۶۴ گرم بر سانتی متر مکعب |
انواع سدیم سولفات
- هپتا هیدرات: این ماده شیمیایی با فرمول7H2O بسیار نادر است و به صورت طبیعی رخ می دهد.
- سولفات سدیم بی آب: به این نوع سولفات، تناردیت گفته می شود که در طبیعت به ندرت یافت می شد. سولفات سدیم بی آب با فرمول شیمیایی Na2SO4 در صنایع مختلف شناخته شده است.
- دکاهیدرات: دکاهیدرات به عنوان نمک میرابیلیس یا گلوبر با فرمول شیمیایی10H2O در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.
بیشتر بخوانید: یون سولفات
کاربردهای سولفات سدیم
1. شیشه
یکی از کاربردهای اصلی سدیم سولفات، در صنعت شیشه سازی و جلوگیری از به وجود آمدن حبابهای کوچک هوا در فرآیند دمیدن به منظور قالبسازی شیشه می باشد. به همین دلیل، پنجره های خانه، شیشه خودرو، ظروف نوشیدنی و هر وسیله ای که با شیشه ساخته شود با کمک سولفات سدیم تهیه می گردد.
2. تمیز کننده
از آنجایی که سولفات سدیم پاک کنندگی قوی دارد، به عنوان ماده اولیه در پودر لباسشویی و ظرفشویی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین، این ماده می تواند برای تمیز کردن سطوح روغنی مانند کف گاراژها کاربرد داشته باشد.
3. کاغذ
یکی از رایج ترین کاربردهای سدیم سولفات که می توان به آن اشاره کرد، استفاده این ماده شیمیایی در کاغذ سازی است. به عنوان مثال، برای کیسه های کاغذی در میوه فروشی، جعبه های مقوایی برای پیتزا، کارتن برای بسته بندی وسایل مختلف و … از این ماده استفاده می شود.
مطالب بیشتر: کاغذ صافی
4. منسوجات
سولفات سدیم نقش مهمی در رنگرزی منسوجات دارد؛ زیرا اجازه می دهد، رنگ ها به طور یکنواخت به کل سطح پخش شوند. همچنین، باعث مقاومت و استحکام پارچه می شود.
5. داروسازی
یکی از موارد مصرفی این ماده شیمیایی قبل از عمل جراحی، پاکسازی لوله گوارش است. البته، توجه داشته باشید که این ماده در کنار داروهای دیگر مورد استفاده قرار می گیرد.
6. صنعت غذایی
بی سولفات سدیم به عنوان یک ماده افزودنی غذایی به مخلوط خمیرمایه کیک، فرآوری گوشت و جلوگیری از قهوه ای شدن محصولات تازه بریده شده، استفاده می شود.
7. آزمایشگاه
در آزمایشگاه، سولفات سدیم بی آب می تواند به طور گسترده به عنوان یک عامل خشک کننده بی اثر، برای حذف ناخالصی های آب در محلول های آلی استفاده شود. این ماده شیمیایی در مقایسه با عامل مشابه آن یعنی سولفات منیزیم کارآمدتر است اما کندتر عمل می کند و در دمای زیر 30 درجه سانتیگراد مؤثر می باشد.
روش تولید سولفات سدیم
به طور کلی دو روش برای تولید سولفات سدیم وجود دارد:
- روش سنتز شیمیایی
- استحصال از منابع معدنی حاوی سدیم سولفات
بیشتر بخوانید: سولفات آلومینیوم
مطالب مرتبط: کاربردهای سولفات آلومینیوم
خطرات سولفات سدیم
اگرچه سدیم سولفات یک ترکیبی غیر سمی است اما باید هنگام کار با آن احتیاط های لازم را انجام داد؛ زیرا در صورت استنشاق، ممکن است باعث تحریک دستگاه گوارش همراه با تهوع و استفراغ شود که بلعیدن آن عارضه بیشتری در پی خواهد داشت. به همین جهت ما به شما پیشنهاد می کنیم، هنگام کار با سدیم سولفات یا هر ماده شیمیایی دیگر از ماسک و عینک مخصوص استفاده کنید.
به دلیل سمیت کم آب و بازیافت طبیعی که در چرخه گوگرد رخ می دهد، استفاده گسترده از سولفات سدیم خطر عمده ای برای محیط زیست ایجاد نمی کند.
مطالب مرتبط: سدیم هیدروکسید
قیمت سولفات سدیم
قیمت این ماده شیمیایی به عوامل مختلفی همچون خارجی یا ایرانی بودن، درجه خلوص، کارخانه تولیدی و … بستگی دارد. برای آگاهی از قیمت این ماده شیمیایی با کارشناسان ما تماس حاصل نمایید.
قیمت هر تن سولفات سدیم
همانطور که اشاره کردیم، قیمت سدیم سولفات به عوامل مختلفی وابسته است. به همین دلیل، قیمت ثابت و مشخصی نمی توان برای این محصول در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید: گرید مواد شیمیایی
خرید و فروش سولفات سدیم
از آنجایی که این ماده شیمیایی در شرکت های مختلفی تولید می شود، می تواند بسته به برندهای مختلف، کیفیت های متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل، شما باید هنگام خرید سدیم سولفات آشنایی کاملی در این زمینه داشته باشید تا بتوانید محصولی با کیفیت بالا تهیه کنید. علاوه بر تشخیص کیفیت، شما باید بسته به کاربرد خود درصد خلوص این ماده را بدانید؛ زیرا هر صنعت درصد خلوص های متفاوتی مورد استفاده قرار می گیرد. سولفات سدیم به صورت کیسه های 25 و50 کیلو گرمی و پالت یک تنی به فروش می رسد.